Tìm hiểu đầy đủ về FA Cup – giải bóng đá lâu đời nhất thế giới, từ lịch sử hình thành đến thể thức thi đấu và những thay đổi gần đây nhất của giải.
FA Cup là giải đấu lâu đời mang tính biểu tượng của bóng đá Anh và thế giới. Trực tiếp phát sóng trên SPlive, giải này luôn thu hút đông đảo người theo dõi bởi tính cạnh tranh khốc liệt cùng khả năng tạo ra bất ngờ từ những đội bóng hạng thấp. Mỗi mùa giải là một hành trình của lịch sử, chiến lược và cảm xúc đan xen trên từng bước tiến vào vòng trong.
Thể thức thi đấu tại FA Cup
FA Cup được tổ chức theo mô hình loại trực tiếp không có hạt giống không phân nhánh trước. Các đội được bốc thăm ngẫu nhiên sau mỗi vòng tạo ra những cặp đấu khó đoán và đầy hấp dẫn từ khi khởi tranh đến chung kết. Để nắm rõ toàn bộ lộ trình thi đấu của giải cần đi sâu vào cách phân bổ các vòng đấu cùng những quy định về điều kiện tham dự.
Cách chia vòng đấu và thể lệ tham dự
FA Cup bắt đầu với sáu vòng loại dành cho các đội ở cấp bán chuyên hoặc nghiệp dư. Những đội thắng tiến vào giai đoạn “Competition Proper” nơi những câu lạc bộ chuyên nghiệp từ League One và League Two nhập cuộc.
Từ vòng ba trở đi các đội tại Championship và Premier League được đưa vào vòng đấu. Đây là thời điểm giải đấu bùng nổ sự chú ý do sự góp mặt của những tên tuổi lớn.
Không có khái niệm đội mạnh được ưu tiên trong việc lựa chọn đối thủ. Các trận đấu được xác định thông qua bốc thăm hoàn toàn ngẫu nhiên. Đội được gọi tên trước sẽ thi đấu trên sân nhà giúp cho các trận trở nên cân bằng hơn về mặt địa điểm.
Trường hợp có đội từ cấp 10 được mời tham gia thay thế những đội từ cấp cao hơn không đăng ký kịp thì FA sẽ xét theo chỉ số trung bình điểm của mùa trước. Chính cơ chế này giúp cho số lượng đội tham gia có lúc lên đến hơn 760.
Ngoài ra để được phép góp mặt mỗi đội cần đảm bảo hạ tầng kỹ thuật từ mặt sân đến hệ thống chiếu sáng theo tiêu chuẩn mà FA yêu cầu. Bất kỳ thiếu sót nào trong tiêu chuẩn thi đấu đều có thể dẫn đến việc bị loại khỏi danh sách chính thức.
Những thay đổi về luật thi đấu và hình thức phân định thắng thua
Một điểm đặc biệt của FA Cup là sự thay đổi liên tục về luật trong suốt chiều dài lịch sử. Trước năm 1991 các trận hòa thường kéo dài đến 4 hoặc 5 lượt đá lại mới có đội chiến thắng. Điều này gây quá tải cho lịch trình nên bị loại bỏ theo thời gian.
Giai đoạn 1991 đến 2016 luật đá lại vẫn áp dụng đến vòng 4 hoặc 5 nhưng từ tứ kết trở đi trận sẽ phân thắng bại trong cùng một ngày bằng hiệp phụ và luân lưu nếu cần. Từ mùa 2024-25 trở đi toàn bộ trận từ vòng một chính thức sẽ không còn đá lại nữa.
Thay đổi này giúp rút ngắn thời gian tổ chức nhưng lại khiến một số đội hạng dưới mất cơ hội tạo bất ngờ bằng việc tái đấu trên sân nhà. Tuy nhiên FA vẫn giữ nguyên luật ưu tiên đá hiệp phụ trước khi phân định thắng thua bằng penalty.
Luật thay người trong FA Cup hiện nay cho phép mỗi đội thay 5 cầu thủ trong tối đa 3 lượt trừ thời gian nghỉ giữa hiệp và giữa hiệp phụ. Nếu thi đấu thêm giờ thì được thêm một lượt thay đổi người nữa.
Những cột mốc đáng nhớ
Qua hơn 150 năm tồn tại FA Cup đã chứng kiến nhiều dấu mốc khó quên. Trận chung kết năm 1923 được nhắc tới nhiều nhất với tên gọi “White Horse Final” khi hơn 200.000 khán giả chen lấn vào Wembley khiến cảnh sát cưỡi ngựa phải can thiệp để dọn đường.
Năm 1988 chứng kiến một trong những trận gây chấn động nhất khi Wimbledon đánh bại Liverpool với tỷ số 1-0 trong trận chung kết. Kết quả này đi ngược mọi dự đoán khi đội bóng nhỏ vượt qua gã khổng lồ giàu truyền thống.
Wigan cũng tạo tiếng vang vào năm 2013 khi giành cúp sau khi thắng Man City. Điều đáng nói là đội này xuống hạng ngay sau đó chỉ vài ngày cho thấy sự đối lập giữa kết quả tại giải đấu quốc nội và FA Cup.
Một câu chuyện khác đầy ấn tượng là hành trình của Lincoln City đến vòng tứ kết năm 2017 dù là đội bán chuyên đầu tiên làm được điều đó sau hơn 100 năm. Trận đấu này cũng từng thu hút nhiều người xem trên SPlive.
Các đội bóng xuất sắc nhất lịch sử
Nhiều câu lạc bộ đã khắc tên mình vào lịch sử FA Cup bằng những chiến tích đáng nể. Cùng với đó là những cá nhân nổi bật đã góp phần tạo nên sức hấp dẫn bền vững của giải đấu qua từng mùa bóng.
Arsenal – kỷ lục gia của giải đấu
Không ai nhắc tới FA Cup mà bỏ qua Arsenal đội bóng đang giữ kỷ lục với 14 lần lên ngôi. Thành tích này là minh chứng cho sự ổn định lối chơi và sự đầu tư chiến thuật qua nhiều thế hệ huấn luyện viên.
Từ thời Arsène Wenger cho đến Mikel Arteta Arsenal luôn biết cách tận dụng sân chơi này để lấy lại tinh thần hoặc khẳng định bản lĩnh ở những giai đoạn căng thẳng của mùa giải. Đáng chú ý Wenger là HLV duy nhất giành 7 danh hiệu FA Cup.
Manchester United – thế lực truyền thống
Manchester United sở hữu 13 chức vô địch FA Cup và thường xuyên tạo ra những trận cầu kinh điển. Trận chung kết mùa 2023-24 với Man City là lần đầu tiên hai đội bóng thành Manchester đụng độ trong một trận tranh cúp tại Wembley.
Đội hình của Man United thường có sự pha trộn giữa kinh nghiệm dày dạn và sức trẻ từ lò đào tạo. Cách sử dụng nhân sự linh hoạt giúp đội bóng này luôn giữ được chất lượng thi đấu kể cả khi xoay vòng đội hình.
Tổng kết
FA Cup không đơn thuần là giải đấu loại trực tiếp mà còn là biểu tượng gắn liền với niềm tự hào bóng đá Anh. Với truyền thống lâu đời cùng khả năng tạo ra các kịch bản ngoài dự đoán giải đấu được truyền hình trực tiếp trên SPlive luôn giữ vững vị thế đặc biệt trong lòng người hâm mộ bóng đá toàn cầu.
